Mombe'upy (leyenda)

 Niko oñeha’ã ombohovái mba’eicharupíva oĩ yvy ape 

ári umi hekomymbáva (animales), hekoka'avóva (vegetales) ha

 mba'ehekotee'ỹva (minerales).

Techapyrã:

KA'A

Peteĩ áraje Ñande Ru ou, tujamíramo, yvy ape ári 

oguatávo, ha ikane'õmarõ oheka peteĩ ogami opytu'u hag̃ua. Ohohápente mavave ndoipe'ái chupe hóga rokẽ. Maymávante oñembotavypa 

chugui. Ipahaitépe, og̃uahẽ peteĩ tujami rógape. Upéva ombohasa 

chupe hógape, ome'ẽ chupe y ha tembi'u, ha okemi hag̃ua 

avei ome'ẽ chupe. Upe tujami oikóje itajýra ndive, ha mokõive

 rasa oñangareko porã Ñande Ru rehe.

Ohecharamógui tujami ha tajýra reko marangatu, Ñande Ru 

ojevúvo yvágape omoheñoiukáje tujami róga korapýpe,              

peteĩ ka'avo pyahu avave oikuaa’ỹva. Upei og̃uahẽkuri 

tujami rendápe Ñande Ru remimbou; ombo'eva'ekue tujami 

ha tajýrape mba'eichaitépa ojepuru'arã upé ka'avo pyahu,

 hérava ka'a, opytava'ekue mokõivéva poguýpe.

Káso ñemombe’u (Cuentos populares) 

Niko umi ñemombe'u iñasãiva ñane retãpýre ha ñande rapicha omombe'úva imandu'akuévo hembiasakue térã ambue hapicha rembiasakuére. Opaichagua káso niko oĩ, péicha, ñahendukuaa póra, pombéro, pláta yvyguy, paje, Pychãichi ha Perurima umíva rehegua. Oĩ avei omombe'úva mba'éichapa heñóikuri tavakuéra, ỹramo oñe'ẽva guyra, mymba, térã ka'avokuéra rehe. Oĩ itie'ỹva, avei ñanembopukáva, ñanemongyhyjéva ha opaichaguáva. Upeichavérõ jepe, maymáva ñanerekombo'e ohechaukágui ñandéve pe ñande rekoite; avei oguerekógui upé arandu ka'aty oje'eha. Ko'ág̃a rupi ae oñembyaty ha mbeguekatúpe ojehai ohóvo. Avei oñemomba'eguasúve ha ojehechakuaaramojey.